Gelecek ve ahirete yapılan bir yolculuk olarak görülen Hac ibadeti, İslam dininde Allah’a ve Resulü’ne teslim olurken bu teslimiyette beş şart mevcuttur. Bunlar, Kelime-i şehadet, namaz, oruç, zekat, ve hac’dır. İslam’ın 5 şartı içerisinde yer alan hac, kelime anlamı olarak ‘yönelmek’ ve ‘ziyaret etmek’ anlamına gelir.

İslam dininde hac, imkanı olan her Müslüman’ın belli bir süre içinde Kabe, Arafat ve Mina'yı ziyaret etmesi ve orada belli dini görevleri yerine getirmesi şartıyla yapılan bir ibadet olarak adlandırılır. Hac sırasında farklı zaman ve mekanlarda yapılan uygulamalar "menasık" olarak adlandırılır.

Hac suresinde geçen ayetlerde insanlara hac yapmaları için Mekke’ye ilk davet eden Hz. İbrahim peygamberdir. O günden itibaren inanan tüm insanlar kabeyi ziyaret etmektedir.

Hac İbadeti Nasıl Yapılır?

Hac ibadeti, uygulama olarak üçe ayrılır. Bunlar Kıran, ifrad ve temettü olarak bilinir. Sırasıyla yapılan uygulamalar ise şu şekildedir;

İfrad Haccı:

 Aynı yılı kapsayan hac mevsimi içerisinde umre yapılmadan icra edilen hacdır. İfrad haccında kişi hac mevsiminde Mekke’de ikamet ediyorsa bulunduğu yerde hacca niyet ederek ihrama girer. Fakat mîkât dışından gelmişse sadece hacca niyet eder ve ihrama girer. Mekke’ye geldiğinde kudüm tavafını yapar ve ihramdan çıkmaz. Sırasıyla Arafat ve Müzdelife vakfelerini yerine getirir. Daha sonra bayram günü Akabe cemresine taş atar. Tıraş olup ihramdan çıkar ve ziyaret tavafını yapar. Sa’yi yaparak cemrelere taş atar. Kişi İfrad haccı yapmış ise kurban kesmesi gerekmez.

Kıran Haccı:

Aynı yılın hac mevsiminde hem umreye hem de hacca bir niyet ederek tek ihramla yapılır. Mîkâta varınca yada varmadan önce umre ve haccın ikisine birden niyet eder. İhrama girer. Umreyi yapıp ihramdan çıkmaz. Aynı ihramla haccı eda eder.

Temettü Haccı

Aynı yılın hac mevsiminde,önce umre yaparak ihramdan çıkılır. Daha sonra yeniden hac için ihrama girilir. Temettü haccı yapmak isteyen kişi veya kişiler umreye niyet ederek ihrama girer. Mekke’ye gittikten sonra umre yapar. Daha sonra ise tıraş oluş ihramdan çıkar. Tamamlanan umre ile birlikte Arefe’den bir gün önce tekrar ihrama girer. Haccını eda eden kişi ihramdan çıkar.

Hac Nasıl ve Ne Zaman Yapılır?

Hac ayları Hicri takvime göre esas alınır. Şevval ve Zilkade aylarının tümü ve Zilhicce ayının ilk on günü hac ayları olarak belirlenmiştir. Bu zaman içerisinde ihrama girilerek Zilhicce ayının 9. Günü öğle saatleri ile 10. Günü fecr-i sadık arasında yapılan Arafat vakfesi gerçekleştiren Müslümanların yaptığı hac geçerli olur. Aynı zamanda ziyaret tavafının kurban bayramı günlerinde yapılabilir.

Hac İbadeti Kimlere Farzdır?

Hac, İslamın beş temel şartından biri olan ve hem bedenen hem de malen yapılan bir ibadettir. Hac ibadetinin farz kılındığı kişiler ise;

- Akilli olmak,

-Ergin olmak,

-Müslüman olmak,

-Hür olmak,

-Haccin farz oldugunu bilmek

-Zorunlu ihtiyaçlardan başka hacca gidip dönünceye kadar hem kendisinin hem de bakmakla yükümlü olduğu aile fertlerinin geçinebileceği maddi güce sahip olmak.

-Durumuna uygun bir vasıta ile hac yolculuğunu tamamlayabilmesi için vasıta ve yol masraflarını karşılayabilmek

-Hac vazifesini yerine getirebilecek zamana yetişmek

Umre Nasıl Yapılır?

Umre hac zamanı olan 5 gün dışında senenin her günü yapılabilir. İhram ile yapılan umre, tavaf ve sa’y yaparak saç kazımak ve kesmek olarak bilinir. Umre’nin iki farzından biri olan ihram, umrenin şartıdır. Umreye gidilecek en sakin dönemler Ekim-Kasım ayları olarak bilinir. En yoğun tercih edilen dönem ise Ramazan ayıdır.Tavaf ise rüknü olarak bilinir. Umrede yapılacaklar ise;

1- Mikât sınırlarının birinde ihrama girilerek niyet edilir.

2- Telbiye, tekbir, tehlil salevat-ı şerife okunarak Harem-i şerife girilir. Niyet edilip umre tavafı yapılmalıdır.

3- Tavaf namazından sonra Mes’aya gidilerek umrenin sa’yi yapılır.

4- Tıraş olunup ihramdan çıkılır ve bu şekilde umre tamamlanmış olur.

İhram Namazı Nedir, Nasıl Kılınır?

Hac ve Umre ziyaretinde bulunmak isteyen kişilerin yola çıktıktan sonra Mekke’ye ulaşmadan önce belirli mikat bölgeleri veya havalimanında ihrama girerler. Hac yapacak olan kişiler gerekli hazırlıkları tamamlamalıdır. Tıraş olunması, tırnakların kesilmesi, boy abdesti alınmalıdır. İhrama girmeden önce adet döneminde kadınlarda temizlik maksadıyla boy abdesti almalıdır. Erkekler kıyafetlerini çıkararak İzar ve rida adı verilen ihram kıyafetine bürünür. Üzeri ve arka kısmı açık olan terlik giyer. Kadınlar ise kıyafetlerini ve ayakkabılarını çıkarmaz ve başlarını açmazlar. Eldiven giymeleri mümkündür fakat yüzlerini örtmemeleri gerekir.

İhram öncesi hazırlık yapılarak ihrama giren kişi iki rekat ihram namazı kılar. Kerahet vakti ise ihram namazı kılınmaması gerekir. Unutularak kılınmayan namaz Mekke’ye varıldıktan sonra da kılınabilir. İhram namazının 1. Rekatında Fatiha suresi ve sonrasında ise Kafirun suresi, 2. Rekatta ise Fatiha suresi ile İhlas Suresi okunur. Kişi hangi haccı yapacaksa ona niyet eder.