Rusya, popüler mesajlaşma uygulaması WhatsApp’a kullanıcı verilerini ülkede tutmadığı gerekçesiyle 17 milyon ruble (yaklaşık 195 bin dolar) para cezası kesti. Başkent Moskova’da görülen dava, teknoloji devlerinin Rusya’daki veri politikalarına yönelik sıkı denetimlerin yeni bir örneği oldu. Mahkeme, WhatsApp’ın yerel yasaları ihlal ettiğini belirleyerek cezayı onayladı.

WHATSAPP’A RUSYA’DAN 17 MİLYON RUBLE CEZA

Karar, Rusya’nın yabancı teknoloji şirketlerinden verileri ülke sınırları içinde saklamasını talep eden politikalarının bir uzantısı olarak dikkat çekiyor. WhatsApp, bu kurala uymadığı için hedef tahtasına otururken, dava uluslararası teknoloji firmaları ile Rusya arasındaki gerilimi bir kez daha gözler önüne serdi. Cezanın boyutu, Moskova’nın bu konuda ne kadar kararlı olduğunu ortaya koyuyor.

Olay, yalnızca WhatsApp ile sınırlı değil; Rusya daha önce Spotify ve LinkedIn gibi platformlara da benzer gerekçelerle yaptırımlar uygulamıştı. Teknoloji dünyasında geniş yankı uyandıran bu gelişme, veri gizliliği ve ulusal güvenlik tartışmalarını yeniden alevlendirdi. Peki, bu kararın perde arkasında neler yatıyor?

VERİ YERELLEŞTİRME POLİTİKASI VE TEKNOLOJİ DEVLERİ

Rusya’nın veri yerelleştirme yasası, 2015’ten bu yana yürürlükte ve ülkedeki kullanıcı verilerinin Rusya topraklarında bulunan sunucularda saklanmasını zorunlu kılıyor. Bu kurala uymayan şirketler, para cezalarıyla karşı karşıya kalıyor ve hatta erişim engellemeleriyle tehdit ediliyor. WhatsApp’a kesilen 17 milyon ruble ceza, bu politikanın en son hedefi olurken, Rusya’nın teknoloji devlerine mesajı net: “Kurallara uyun ya da bedelini ödeyin.”

Davanın Moskova’da gerçekleşmesi tesadüf değil; başkent, Rusya’nın dijital politikalarını şekillendiren merkez konumunda. WhatsApp’ın, kullanıcı verilerini Rusya’da saklamayı reddetmesi, mahkemenin gözünde açık bir ihlal olarak değerlendirildi. Şirketin bu karara itiraz edip etmeyeceği henüz bilinmezken, uzmanlar, benzer davaların diğer teknoloji firmaları için de emsal teşkil edebileceğini söylüyor.

Rusya’nın bu tutumu, yalnızca WhatsApp’ı değil, küresel çapta faaliyet gösteren diğer platformları da etkiliyor. Spotify ve LinkedIn gibi şirketler geçmişte aynı yasaya takılmış ve cezalarla karşılaşmıştı. Bu durum, teknoloji devlerinin ulusal yasalarla nasıl bir denge kuracağı sorusunu gündeme getiriyor. Rusya, veri yerelleştirme talebiyle ulusal güvenliği koruduğunu savunurken, eleştirmenler bunu sansür ve kontrol aracı olarak görüyor.

CEZA NEDEN KESİLDİ?

Rusya’da WhatsApp’a verilen 17 milyon ruble cezanın temel sebebi, şirketin kullanıcı verilerini Rusya’da yerelleştirmemesi. 2015’te yürürlüğe giren veri yasası, tüm yabancı şirketlerin Rus vatandaşlarının verilerini ülke içindeki sunucularda tutmasını şart koşuyor. WhatsApp, bu kurala uymayarak mahkemenin radarına takıldı ve Moskova’daki yargılama sonucunda cezaya çarptırıldı.

Mahkeme, WhatsApp’ın yasaları ihlal ettiğini kanıt olarak, uygulamanın veri saklama politikalarını gösterdi. Şirketin Rusya’da fiziksel bir sunucu altyapısı kurmayı reddetmesi, cezayı kaçınılmaz kıldı. Bu karar, Rusya’nın teknoloji şirketlerine yönelik sert yaklaşımının bir göstergesi olarak yorumlanıyor.

RUSYA’NIN TEKNOLOJİ POLİTİKALARI VE KÜRESEL ETKİLERİ

Rusya’nın veri yerelleştirme politikası, sadece WhatsApp’ı değil, ülkedeki tüm yabancı teknoloji firmalarını ilgilendiriyor. Hükümet, bu yasayı ulusal güvenliği güçlendirmek ve vatandaşların bilgilerini korumak için bir gereklilik olarak savunuyor. Ancak bu adım, aynı zamanda ülkenin internet üzerindeki kontrolünü artırdığı yönünde eleştirilere yol açıyor.

WhatsApp’a verilen ceza, Moskova’da 2025 Şubat’ında alındı ve kararın duyurulmasıyla birlikte dünya genelinde yankı buldu. Rusya, daha önce de Twitter, Facebook ve Google gibi devlere çeşitli yaptırımlar uygulamıştı. Bu cezalar, teknoloji şirketlerinin yerel yasalarla nasıl başa çıkacağı konusunda yeni bir sınav olarak görülüyor.

Peki, bu durum teknoloji devlerini nasıl etkiler? Uzmanlara göre, Rusya gibi büyük pazarlarda faaliyet göstermek isteyen şirketler, ya bu kurallara uyum sağlayacak ya da pazarı terk etme riskiyle karşı karşıya kalacak. WhatsApp’ın önümüzdeki günlerde vereceği tepki, diğer firmalar için de yol gösterici olabilir.

Antalya Haber - antalyahaber.tv