AVRUPA Birliği (AB) Komisyonu'nun Gıda ve Yemler İçin Hızlı Alarm Sistemi (RASFF) portalında, 2022 yılında Türkiye kaynaklı tarım zehri bildirimi sayısının, 311'i pestisit olmak üzere 518 olduğu kaydedildi. Bildirim yapılan ürünlerdeki pestisitler arasında, Türkiye'de kullanımı yasaklanmış iki etken madde olduğu da kaydedildi.

Buğday Derneği, Avrupa Birliği (AB) Komisyonu'nun gıda ve yemlerde yapılan kontroller sırasında tespit ettiği risklerin yayımlandığı RASFF portalı üzerindeki 2022 yılı bildirimlerini derledi. Ülkelerden yapılan bildirimlerin son iki yılda rekor seviyeye ulaştığı, insan sağlığını etkileyen tarım zehri kullanımının iç pazarda da artmış olabileceği yönünde endişe yarattığı vurgulandı.

2021'E GÖRE AZALDI

Dernekten yapılan açıklamada, Türkiye kaynaklı tarım zehri bildirimi sayısının, 311'i pestisit olmak üzere 518 olduğu kaydedildi. Türkiye kaynaklı 2018'de 113, 2019'da 98, 2020'de 194 parti üründe limitlerin üzerinde tarım zehri bildirimi yapılırken, bu rakamın 2021'de 613'e, 2022'de ise 518 olduğu kaydedildi. Bildirim sayısının 2022 yılında 2021'e göre azaldığı görülse de bu azalmanın umut vaat etmekten çok uzak olduğu belirtildi.

EN ÇOK HANGİ ÜRÜNLERDE GÖRÜLDÜ

2022'de pestisit bildirimi yapılan meyve ve sebzeler, biber, limon, greyfurt, mandalina, portakalın yanı sıra, üzüm, asma yaprağı, patlıcan, kabak, domates, karpuz ve armut olarak sıralandı. Son 2 yılda yapılan bildirimlerin yarısından fazlasının da pestisitlerden kaynaklandığı bildirildi.

İKİ MADDE YASAKLANMIŞTI

2022 yılında bildirim yapılan ürünlerdeki pestisitler arasında Klorpirifos Metil, Acetamiprid, Buprofezin, Prochloraz, Formetanate, İmazalil, Fenbutatin Oxide, Deltamethrin, Taufluvalinate, Flonicamid, Diafenhiuron gibi etken maddeler bulunduğuna işaret edildi. Türkiye'de sağlık riski taşıyan Fenbutatin Oxide'in 30 Eylül 2021, Klorpirifos Metil'in kullanımının 31 Aralık 2021'de sonlandırıldığı hatırlatılan açıklamada, ihraç edilen ürünlerde bu maddelerin bulunmasının, yasaklı pestisitlerin hala sofralara girebildiğini gösterdiği belirtildi.

2021 RAPORUNDA İLK SIRADA

2022 yılı raporunun henüz yayımlanmadığına dikkat çekilen açıklamada, 2021 raporunda şu ifadelerin yer aldığı kaydedildi:

"AB üyesi olmayan ülkeler arasında Türkiye 405'i pestisit olmak üzere toplamda 613 bildirimle ilk sırada. Bunu 272'si pestisit kaynaklı toplam 383 bildirimle Hindistan takip ediyor. Üçüncü sırada, risk bildiriminin çoğunluğu gıda ile temas eden malzemelerden kaynaklanan 331 bildirimle Çin yer alıyor. AB üyesi ülkeler arasında ise Polonya 381 bildirimle birinci, Fransa 256 bildirimle ikinci, Almanya 210 bildirimle üçüncü sırada."

RASFF BİLDİRİMLERİNDE İLK 10

Türkiye'nin tarımsal üretim potansiyeli yüksek olmasına rağmen ticari itibarının zarar gördüğüne dikkat çekilen açıklamada, en sık tekrarlanan RASFF bildirimlerinde ilk 10 şöyle sıralandı:

"Pestisit kalıntısı olarak meyve sebzelerde Türkiye 359. Salmonella olarak kümes hayvanı eti ve ürünlerinde Polonya 263. Salmonella olarak otlar ve baharatlarda Brezilya 116. Pestisit kalıntısı olarak kabuklu kuruyemiş türevi ürünler ve tohumlarda Hindistan 99. Pestisit kalıntısı olarak meyve ve sebzelerde Mısır 63. Aflatoksinler olarak meyve ve sebzelerde Türkiye 57. Aflatoksinler olarak kabuklu yemiş türevi ürünler ve tonumlarda İran 44, Mısır 41, ABD 40, Türkiye 39."

'GGBS SİSTEMİ HALKA AÇILSIN" TALEBİ

RASSF bildirimleri nedeniyle iç pazar açısından da endişe taşındığına dikkati çeken Buğday Derneği, Tarım ve Orman Bakanlığı'nın, ülke genelindeki tüm gıda ve yem işletmeleri, bu işletmelere yönelik denetimler, alınan numuneler, numunelerin analiz sonuçları, işletmelere uygulanan idari cezalar, yaptırımlar, ithalat ve ihracat kayıtları gibi bilgilerin girildiği Gıda Güvenliği Bilgi Sistemi'nin (GGBS) halkın erişimine de açılmasını talep etti.

ZEHİRSİZ SOFRALAR KAMPANYASI

Zehirsiz Sofralar Platformu çatısı altında change.org üzerinde, tüm canlılara zarar veren pestisitlerin yasaklanması ve doğa dostu yöntemler kullanılması için başlatılan "Zehirsiz Sofralar" adlı kampanyaya bugüne kadar 180 bine yakın kişinin imza desteği verdiği de açıklandı.