Greenpeace Akdeniz, Türkiye'deki hava kirliliğinin odak noktalarını belirlemek üzere hava kalite izleme istasyonlarının verilerini detaylı bir şekilde inceledi. Rapora göre, Türkiye'nin en kirli 20 bölgesi net bir şekilde ortaya konuldu. İşte detaylar...

TÜRKİYE'NİN EN KİRLİ HAVAYA SAHİP İLÇESİ: İSKENDERUN

Hatay'ın İskenderun ilçesi, Türkiye genelindeki hava kirliliğinin en yoğun yaşandığı bölge olarak birinci sırada yer alırken, ikinci sırayı Kadıköy-Göztepe bölgesi aldı. İskenderun'da, 235 gün boyunca PM 10 limit değerinin aşıldığı ve halkın bu süre zarfında kirli hava soluduğu tespit edildi. 

BAKANLIK VERİLERİ İNCELENDİ

Greenpeace Akdeniz, hava kirliliğiyle mücadele kapsamında, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın ulusal hava kalitesi izleme ağındaki verileri 2023 yılı boyunca inceledi ve elde edilen Partikül Madde (PM) 10 verileri üzerinden kapsamlı bir analiz gerçekleştirdi.

GREENPEACE RAPORUNA GÖRE TÜRKİYE'NİN EN KİRLİ BÖLGELERİ

Greenpeace'in raporuna göre, Türkiye'de hava kirliliği en yüksek 20 bölge şu şekilde sıralandı:

İskenderun (Hatay), Kadıköy-Göztepe (İstanbul), Iğdır Merkez, Osmaniye Merkez, Elbistan (Kahramanmaraş), Kadirli (Osmaniye), Karatay (Konya), Nazilli (Aydın), Nilüfer (Bursa), Kestel (Bursa), Merkez Ulupark (Manisa), Karatay-Karkent (Konya), Akdeniz-İstiklal (Mersin), Muş Merkez, Şahinbey-Beydilli (Gaziantep), Hakkari Merkez, Aydın Merkez,  Batman Merkez, Şahinbey-GaskiD6 (Gaziantep), Denizli Merkez.

LİSTEDEKİ İLÇELERİN YIL BOYUNCA KİRLİ HAVA SOLUDUĞU ORTAYA ÇIKTI

İskenderun ilçesindeki ölçüm istasyonunun kayıtlarına göre, 2023 yılında bu bölgede 235 gün boyunca PM 10 limit değerinin aşıldığı kaydedildi, bu da ciddi bir hava kirliliği sorununa işaret ediyor.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın, 2023 yılı boyunca ulusal hava kalitesi izleme ağında yer alan istasyonlardan elde ettiği Partikül Madde (PM) 10 verilerinin incelenmesi sonucunda, yılın büyük bölümünde kirli hava soluyan ilçelere dair çarpıcı sonuçlar ortaya çıktı. 

Analizde öne çıkan sonuçlar şu şekilde açıklandı;

 "2023 yılına PM 10 kirleticisi açısından bakıldığında Türkiye'de, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) standartlarına göre havası temiz şehir olmadığı görüldü. İstanbul'un en kirli 10 ilçesinde yaşayan yaklaşık 4,6 milyon insan ulusal standartlara göre 2023 yılında kirli hava soludu. İstanbul'un havası en kirli semti Göztepe'de ulusal yönetmeliğe göre 222 gün boyunca kirli hava solundu. Ankara'nın havası en kirli ilçesi Altındağ. İlçede Siteler bölgesinde yaşayanlar 172 gün, Ulus bölgesinde yaşayanlar ise 135 gün boyunca PM 10 limitinin aşıldığı kirli havaya maruz kaldı. İzmir'de PM 10'un yıllık ortalaması ulusal yönetmelikte belirlenen limitin üstünde. İzmir'in en kirli ilk üç bölgesi Torbalı'da 173 gün, Kemalpaşa'da 126 gün, Alsancak'ta ise 136 gün sağlıksız hava solundu. Bursa'nın havası en kirli ilçesi Nilüfer'de yaşayanlar 199 gün boyunca PM 10 limitinin aşıldığı sağlıksız havaya maruz kaldı."

TÜRKİYE GENELİNDE DURUM NASIL?

Türkiye genelindeki hava kirliliğiyle ilgili bazı çarpıcı veriler şu şekilde:

• İstanbul'un en kirli 10 ilçesinde yaklaşık 4,6 milyon insan ulusal standartlara göre 2023 yılında kirli hava soludu.
• Ankara'nın en kirli ilçesi Altındağ'dır ve burada yaşayanlar 172 gün boyunca PM 10 limitinin aşıldığı kirli havaya maruz kaldı.
• İzmir'de PM 10'un yıllık ortalaması ulusal yönetmelikte belirlenen limitin üstünde olduğu görüldü ve Torbalı, Kemalpaşa ve Alsancak gibi bölgelerde sağlıksız hava solundu.
• Bursa'nın en kirli ilçesi Nilüfer'dir ve burada yaşayanlar 199 gün boyunca PM 10 limitinin aşıldığı sağlıksız havaya maruz kaldı.

HAVA KİRLİLİĞİ NEDENİYLE DAKİKADA 13 İNSAN ÖLÜYOR

Dünya Sağlık Örgütü'ne göre, hava kirliliği dünya genelinde dakikada 13 insanın ölümüne yol açıyor. Türkiye'de ise hava kirliliğinin ölüme yol açan riskler içinde 5'inci sırada yer aldığı belirtiliyor. 

Greenpeace İklim ve Enerji Uzmanı Gökhan Ersoy, kirliliğin temel sebeplerinden birinin fosil yakıtlar, ulaşım ve sanayi politikalarımız olduğunu vurgulayarak şu açıklamalarda bulundu;

“Fosil yakıt merkezinde şekil alan ısınma, ulaşım ve sanayi politikalarımız kentlerimizi kirlilik kapanına çeviriyor ve temiz hava hakkımızı gasbetmeye devam ediyor. Son üç yıldaki bölge sıralamalarına baktığımızda, kentlerin kirlilik oranında radikal bir değişim olmazken sadece birkaç basamak ile yerlerinin değiştiğini ve hala yönetmelikte belirtilen yıllık ortalama limit değerin aşıldığını görüyoruz. Bu da kronik bir sorun halini alan hava kirliliğinin getirdiği sağlık riskini yükseltiyor. Deprem bölgesinden üç farklı kentin de bu yıl listede olması, Hatay ile Osmaniye'nin ilk kez en kirli 10 bölge arasında yer alması ise enkaz kaldırma çalışmalarının neden olduğu ek kirlilik yükünün halk sağlığı açısından tolere edilemeyeceğini gösteriyor. Çünkü bu üç kentteki bütün istasyonlar yıllık limit değeri aştı."

HAVA KİRLİLİĞİNİN ÖNLENMESİ İÇİN NELER YAPILMALI?

Hava kirliliğinin önlenmesi için fosil yakıtlara dayalı enerji politikalarının gözden geçirilmesi ve koruma bölgelerinin ilan edilmesi gerektiği belirtiliyor. Greenpeace, "Havanı Koru" kampanyasıyla, sık sık limit aşımlarının yaşandığı bölgelerde koruma bölgelerinin oluşturulmasını talep ediyor. Ayrıca, hava kalitesinin izlenmesi ve kamuoyuna duyurulması için havanasil.org adresi üzerinden detaylı bilgilere erişim sağlanabilmektedir.

Greenpeace İklim ve Enerji Uzmanı Gökhan Ersoy, hava kirliliğine karşı alınabilecek önlemler hakkında şu ifadeleri kullandı;

“Bakanlığın verileri birçok noktada hava kirliliğinin tehlike verici boyutlara ulaştığını gösterirken Koruma Bölgesi kararı alınmıyor. Greenpeace Akdeniz 'Havanı Koru' kampanyasıyla düzenli limit aşımlarının olduğu ilçelerde koruma bölgeleri ilan edilmesini talep ediyor."