Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi (SDÜ) Adalet Meslek Yüksekokulu'nda (MYO) sıfır bütçe ve obje bağışıyla 60'ı daktilo ve yazı makinesi olmak üzere toplam 117 antika nitelikte eserden "Adalet Meslek Belleği" oluşturuldu. MYO Müdürü Hatice Mesci, bölgede tek olma özelliği taşıyan bellek bünyesinde eski daktilolar, stenolar ve mesleki kıyafetlerin yer aldığını söyledi.

Süleyman Demirel Üniversitesi Adalet Meslek Yüksekokulu, geçmişle köprü kurmak, kültürel mirası yaşatmak, eski gündelik meslek pratiklerini yeni kuşaklara tanıtmak amacıyla "Adalet Meslek Belleği" projesini hayata geçirdi. Proje kapsamında Türkiye'de ve yurt dışında kullanılan farklı klavye türlerine sahip yazı makineleri, daktilolar, mesleki objeler ve kıyafetlerden oluşan koleksiyon ortaya çıkarıldı. 60'ı daktilo ve yazı makinesi olmak üzere toplam 117 antika nitelikte eser, yaklaşık 4 aylık çalışma sonucu toplanıp, MYO'da sergilendi. Camlı bölmelere konulan eserler, başta öğrenciler olmak üzere kentte yaşayanlarının da beğenisine sunuldu.

MYO Müdürü Hatice Mesci, geçmişten itibaren yazı makineleri olan stenolar, daktilolar ve bunların fabrikalarının özellikle savaş döneminde ülkeler için kritik öneme sahip olduğunu belirterek, "Yazı makineleri istihbarat, iletişim, edebiyat gibi birçok alanda kullanılmıştır. Ülkemizde meslek müzeleri sınırlı sayıda bulunmaktadır. 1906 yılından başlayarak antika düzeyinde daktilolar, görme engelli Braille daktilo, çocuk daktiloları, Arapça daktilo, radyolu daktilo gibi birçok daktilonun yanı sıra steno yazı makineleri, teksir makineleri, mesleki objeler, mesleki kıyafetler ile eğitim kitapları yer almaktadır. Bu bellekte farklı ülkelerin klavye düzenini de görmek mümkündür" dedi.

BÖLGEDE VE ISPARTA'DA TEK

MYO'nun yargı teşkilatının nitelikli ara eleman ihtiyacı karşılamak için kurulduğunu aktaran Mesci, "Dolayısıyla yargı teşkilatı için önemli unsurlardan biri de klavye kullanımıdır. Bu kapsamda okulumuzda 10 parmak F klavye eğitimi verilmektedir. Zaman içinde gördük ki, öğrencilerimize her ne kadar F klavyeyi 10 parmak kullanmayı öğretsek de öğrencilerimizin daktilo kullanmayı bilmedikleri, daktiloyu hiç görmedikleri ya da daktilonun ne olduğu konusunda yeterli bilgi sahibi olmadıklarını fark ettik. Bu kapsamda biz de öğrencilerimizi bilgilendirelim, geçmişle günümüzü bağdaştıralım, mesleki geçmişi, hafızayı tazeleyelim düşüncesiyle bir meslek belleği kuralım istedik. Sadece yazı makineleri, daktilolardan oluşmuyor; aynı zamanda hem yargı organları hem birçok kurum için stenoların da önemli olduğunu, iletişim için de önemli olduğunu biliyoruz. Bu kapsamda stenoları da tanıtalım istedik. Hala Meclis'te stenograf kadrosu bulunmaktadır. Meclis'te stenoyla yazı yazılabilmektedir. Dolayısıyla, "Sadece yazı makineleri olmasın, bunun yanında mesleki kıyafetler de olsun, mesleki eğitim amaçlı kitaplar olsun, eski çoğaltma makineleri yer alsın" düşüncesiyle, yani bir nebze de mesleki hafızanın tazelenmesi, bunların da önemli rol oynayacağını değerlendirerek böyle bir çalışma içine girdik" ifadelerini kullandı.

Bölgede ve Isparta'da tek olma özelliği taşıyan bir bellek kurduklarını da kaydeden Mesci, Türkiye ölçeğinde kurumsal düzeyde bu şekilde koleksiyona sahip bir bellek olmadığını aktardı.

'EN ESKİ ÜRÜN, 1906 YILINDAN'

MYO Müdür Yardımcısı Emrah Duman da toplam 60 civarında antika niteliğinde önemli koleksiyon topladıklarını belirterek, "3 teksir makinemiz, 2 steno cihazımız, hemen hemen her dönemi yansıtan eski hesap makinelerimiz, eski adalet meslek giysilerimiz bulunmaktadır. Tüm bunlara ek olarak irili ufaklı birçok sayıda eski antika mesleki objeler, gündelik kırtasiye objeleri bulunmaktadır. Tabii buraya gelen biri ilk olarak ürün ağırlığının antika daktilolardan oluştuğunu hemen görecektir. Belleğimizin en eski ürünü 1906 yılında Amerika Birleşik Devletleri ürünü Blickensderfer markalı, patenti hatta 19'uncu yüzyıla kadar inen bir ürünümüz" diye konuştu.

SIFIR BÜTÇEYLE YAPILDI

Adalet Meslek Belleği'nin 100'den fazla objenin bulunduğu kalıcı bir bellek oluşturduğunu söyleyen Duman, "Daktilolarımız da kendi içinde farklı alt türlere ayrılmaktadır. Yazı sistemleri, yazı mekanizmalarının değişik olduğunu görüyoruz. Farklı klavye tiplerinin kullanıldığını görüyoruz. Tabii Türkiye'nin milli klavyesi olan F klavyenin de, objelerimiz hep Türkiye'den toplandığı için, çok ağırlıklı olduğunu görmekteyiz ama bununla sınırlı değiliz. ABD'de kullanılmış klavye düzenleri, İngiltere'de, Fransa'da kullanılmış klavye düzenleri de bizim koleksiyonumuzda bulunmaktadır. Türkiye'nin hemen hemen her ilinden bağış yapıldı. Bu belleğin oluşturulması tamamen sıfır bütçeyle, tamamen obje bağışı şeklinde gerçekleşti" dedi.

DHA