Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Aralık Ayı olağan meclis toplantısı, Meclis Başkanı Süleyman Özer'in başkanlığında, meclis üyelerinin yoğun katılımıyla elektronik ortamda gerçekleşti. Yılın son meclis toplantısında bir konuşma yapan ATSO Başkanı Davut Çetin, oda faaliyetleri ve ekonominin yanı sıra, gündeme yönelik değerlendirmelerde bulundu.

Konuşmasına geçtiğimiz günlerde yaşamını kaybeden ATSO Elmalı temsilcisi Nuri Efeoğlu'nu anarak başlayan Davut Çetin, sağlığına kavuşarak görevine dönen Büyükşehir Belediye Başkanı Muhittin Böcek'e de geçmiş olsun dileğinde bulundu.

BU YIL DÜNYANIN KAHRAMANLARI SAĞLIK ÇALIŞANLARI

Davut Çetin, “Normal zamanda her yeni yıl bir ümit ve heyecan yaratır; maalesef normal bir zamanda değiliz. Pandemi can kaybına, sağlık kaybına, iş kaybına ve moral kaybına neden olmaya devam etmektedir. Ama yine de ümitli olmalı, topluma ümit ve güven vermeliyiz. Bu yıl dünyanın kahramanları, sağlık çalışanları ve aşı geliştiren bilim adamlarıdır. Bildiğiniz gibi, Antalya oda ve borsaları olarak ilimizdeki 11 bin sağlık çalışanına birer buket çiçekle teşekkür ettik. Fedakârca çalışan bütün sağlık çalışanlarına buradan bir kez daha teşekkürlerimi sunuyorum. Yeni yıla aşı ümidiyle giriyoruz. Birçok ülke vatandaşlarını aşılamaya başladı. İnşallah aşılar etkili olur ve insanlık bu musibetten kurtulur" dedi.

HER ALANDA ZOR VE ADALETSİZ BİR YIL OLDU

Pandemi nedeniyle dünyanın zor bir yıl geçirdiğini ifade eden Davut Çetin sözlerini şöyle sürdürdü;
“Her yılın sonunda yılın değerlendirmesini yapar ve gelecek yıl beklentilerimizi paylaşırız. Bu yılı fazla konuşmaya gerek yok, ekonomiyle birlikte her alanda zor ve adaletsiz bir yıl oldu. Bir tarafta işini kaybeden milyonlar varken diğer tarafta borsalar zirve yaptı. Dünyada zengin-yoksul uçurumu hem ülkeler arasında hem de ülkeler içinde artmıştır."

BU YIL BİR KREDİ PATLAMASI YAŞADIK

"Dünya genelinde her sektör pandemiden farklı etkilendi. Bu yıl kredi patlaması yaşadık. Türk lirası kredi hacmi yılbaşından bu yana 1 trilyon 600 milyardan 2 trilyon 300 milyara çıktı. Bu 700 milyar kredi bazı sektörlere daha fazla fayda sağladı. Elektronik, elektrikli ev araçlarında yıllık kart harcaması yüzde 77 arttı. İnşaat, market, yapı malzemesi, internet üzerinden alışveriş, otomotiv, mobilya gibi dayanıklı tüketimde enflasyonun üzerinde satış artışı oldu."

"Toplam harcama artışı yıllık olarak yüzde 11 ile enflasyonun altında kalmıştır. Burada negatif olanlara enflasyonu eklemek, pozitif olanlardan da enflasyonu çıkarmak gerekir. Hizmet sektörü enflasyon kadar artmıştır, yani reel artış yoktur. Eğitim, giyim, yemek, kuyum, akaryakıt ise negatifte kalmıştır. Turizm ve içkili mekanlar en fazla kayıp yaşayan sektörlerdir."

EN FAZLA KAYBEDENLER KAPANAN RESTORANLAR OLDU

"Kasım ayında tadilat, onarım, mimarlık ve mühendislik gibi inşaat alanında harcamalar rekor kırmıştır. Ancak diğer harcamalarda düşüş başlamıştır. Geçen yıl kasım ayına göre elektronik, e-ticaret, market, telekom, yapı malzemelerinde artış yüksektir. Otomotiv ve mobilyadaki kart harcaması artışı enflasyonun altında kalmıştır. Toplam harcama artışı sadece yüzde 1'dir, yani reel olarak düşmüştür. En fazla kaybedenler ise kapanan restoranlar olmuştur. Restoranlar dışında konaklama sektörü, acenteler, tur hizmetleri, hava ve karayolu taşımacılığı, giyim-deri ve hediyelik eşya perakendesi, otellerin bina, çevre ve güvenlik hizmetleri, eğitim sektörünün bir kısmı, kiralama sektörü, kişisel bakım sektörü pandemiden doğrudan etkilenmeye devam etmektedir. Bu nedenledir ki, Aralık ayında meslek komitelerimizin çoğunun gündeminde kredi, kira destek talepleri, matrah artışı, stok ve sicil affı konuları bulunmaktadır. Kredi borçlarının ödenmesinde sıkıntı başlamıştır."

EN ÖNEMLİ BEKLENTİMİZ KİRA DESTEĞİ

"Dışişleri Bakanımız Sayın Çavuşoğlu'nun katılımıyla yaptığımız Haziran ayı Meclis toplantısında en önemli beklentimizin kira desteği olduğunu vurgulamıştım. Bu toplantıda 'Anketlerimize göre üyelerimizin yüzde 85'i kiracı durumdadır. Özellikle turizme bağlı, yeme-içme, perakende gibi sektörlerde, AVM işletmelerinde kira en büyük sorundur. Pandemiden yoğun etkilenen işletmeler için kira konusunda bir çözüm veya taraflar arasında uzlaşma devletin görevi olmalıdır. Ekim ayı sonrasında vergi ve SGK borçlarının birikmiş olması Antalya için bir risktir. Antalya'da konaklama, yeme-içme, eğitim, ulaştırma, AVM'lerdeki market dışı perakende sektörü, eğlence ve spor mekanları, kişisel bakım sektörlerinde destekler devam etmelidir' demiştim."

BIÇAK KEMİĞE DAYANDI

"Bu konuyu bugüne kadar kaç kez dile getirdim bilmiyorum. Nisan ayından bu yana il, sektör, işletme cirosu bazında seçici destek istedik. Herkese değil, ihtiyacı olana destek verilsin dedik. Bu konuları en üst düzeyde ve ulusal basında dile getirdik.

Artık yiyecek-içecek hizmetleri gibi sektörlerde bıçak kemiğe dayanmıştır. Birçok işletme yok olma riski ile karşı karşıyadır. Arkadaşlarımızla devamlı görüşme halindeyiz, isyan ettiklerini görüyor ve sorunlarını duyurmaya çalışıyoruz. Ancak maalesef ülkemizde yaygın medyanın gündeminde ekonomi geri planda kaldığı için, bu sorunlar yeterince ele alınmamaktadır. Bu dönemde ülkemizin en önemli gündemi pandemiyle mücadele ve işini kaybeden insanlara destek olmalıydı. Oysa televizyonlarda her akşam aynı insanlar aynı konuları konuşmaktadır. Sanki her gün seçim varmış gibi 24 saat siyaset konuşulmaktadır. Bunun, kime, neye faydası olduğunu anlamak mümkün değildir. Bürokrasinin ve köşe yazarlarının başka konusu olmayabilir, ama iş dünyasının gündemi bu değildir."

KİRA STOPAJI KALKMALI, KİRA İNDİRİMİ, KİRA KREDİSİ VERİLMELİ

"Ekonomi yönetiminin gayretlerini inkar etmiyoruz, elbette kredi destekleri, istihdam destekleri şeklinde önemli destekler verildi. Şimdi son olarak esnaflara ve şahıs işletmelerine bir genel destek kararı çıktı. Şahıs işletmelerine verilen desteklerden bizim üyemizin çok az bir kesimi yararlanabilir. Zaten bu miktarda destekler bizim üyemize ciddi fayda sağlamaz. İspanya kapanan sektörler için kiraların yarıya düşürülmesi gibi bir karar almıştır. Bizde de kira stopajı kalkmalı, kira indirimi, kira kredisi gibi yeni destekler verilmelidir. Her geçen gün ciddi bir kayıptır. Artık ya adım atılmalı ya da bu konuda bir açıklama yapılarak belirsizlik giderilmelidir."

2021'İN 2020'DEN DAHA İYİ OLACAĞINA İNANIYORUM

"2021'in her durumda 2020'den daha iyi olacağına inanıyorum. Eğer Covid-19 virüsünde aşılar sonuç verirse turizmde yüzde 100'ün üzerinde artış sağlayabiliriz. Yani, 7-8 milyon ziyaretçi sayısıyla 2019'un yüzde 40- yüzde 50 altında bir yere gelebiliriz. Elbette bir süre daha pandemi etkisi devam edecektir. Dolayısıyla önlemleri ihmal etmemeliyiz. Gelecek yıl pandemi psikolojisi devam edecektir. Dijital turizm ve dijital ticaretin önemi artacaktır. Rota Antalya gibi projelerle turizmde dijitalleşerek pazarı güçlendirmek daha önemli hale gelmiştir."