Antalya genelinde 87 bin kayıtlı üyeye bağlı toplam 102 bin işyerini temsil eden Antalya Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği (AESOB) Başkanı Adlıhan Dere, son dönemde vaka sayılarında ciddi artış olması nedeniyle haftaiçi ve haftasonları esnaflar açısından da bazı mesleklerle ilgili kapatılma, bazılarıyla ilgili de kısıtlamalar getirildiğini söyledi. Dere, bu kararlar doğrultusunda esnaf ve sanatkarın da yaşadığı birçok sorun ve sıkıntı olduğunu söyledi. Bu sorunların çözümü için ilgili bakanlıklara ve TESK'e dosya sunan Başkan Dere, esnafın taleplerini anlattı.

"KURUL KARARLARI ANLAŞILMIYOR"

İl Hıfzıssıhha Kurulu'nca alınan kararlarda anlaşılmayan birçok konu olduğuna dikkati çeken AESOB Başkanı Dere, “Örneğin, özellikle bakkal, market, büfe kavramında şu anda konuyu tam aydınlatamıyoruz. Çünkü bakkallık, bayilik, büfecilik aynı vergi kodlamasının içinde geçiyor. Kararda market diyor, bazen bakkal diyor, büfe demediği içinde açılış- kapanışta çok ciddi bir kargaşa yaşanıyor. Valimiz, vali yardımcımız, sağlık ve emniyet müdürlüklerinde bu kararları alanlarla istişare ediyoruz. Bundan dolayı sahada birçok esnafımız, özellikle bakkal, bayi ve büfe esnafımız bu kavram, yorum karşısında sıkıntıya düşüyor" dedi.

"KAVRAM KARGAŞASI ORTADAN KALDIRILMALI"

Bu tür sorunlarla elgili gece geç saatlerde de olsa TESK Genel Başkanı Bendevi Palandöken'i aradığını anlatan Dere, “Bu kavram kargaşasının ortadan kalkması lazım, haftaiçi ve haftasonları açıkça net kararlar yazılması lazım. Hangi meslekler kaça kadar kapalı, kaçta açacak, ne satacak, alkol satacak mı, satmayacak mı, bunun netleşmesi lazım ki bu kargaşa ortadan kalksın. Özellikle iki haftadır yaşadığımız sıkıntılar bunlar, polisle esnaf karşı karşıya geliyor. Aslında kararlar güzelce yazılsa, anlatılsa esnafımızda rahatlayacak ve bu kargaşa da ortadan kalkacak" diye konuştu.

"KURULLAR KARARI YORUMLASIN"

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ulusa sesleniş konuşmalarında, 'İçişleri Bakanlığı genelgesine göre il hıfzıssıhha kurulları, valilerimiz uyarlayacak ve bu kararları alacak' dediğini dile getiren Dere, şunları kaydetti:

"Özellikle bunu rica ediyorum. Bizim Antalya sıcak şehir, turizm şehri, hala turistler var, bu turistler sokakta olması nedeniyle restoran kafe barlarımızın hepsi kapalı. İnsanlar yemek yiyecek yer bulamıyor. Özellikle market bakkal büfelerde de kısıtlamaların buna göre düzenlemesi gerekir. İnsanlar çıktığında ihtiyaçlarına ulaşabilmesi gerekir. İl hıfzıssıhha kurulları İçişleri Bakanlığı genelgesi dışında illere göre yorumlanırsa, buradaki yaşama göre uyarlanırsa biz esnaf sanatkarla, kamu kurumları ve kolluk kuvvetlerinin karşı karşıya gelmeyeceğini düşünüyoruz."

ÖDEMELER KASIMA DENK GELDİ

Koronavirüs nedeniyle Mart- Haziran arasında esnafın büyük bölümünün kapalı kaldığını dile getiren Adlıhan Dere, bu sürecin mücbir sebep sayıldığı, belediyeler ve kamu kurumlarının kiracı esnafına destekleri olduğunu hatırlattı. Devletin de kredi, SGK, Bağ-Kur gibi borçların ertelenmesi gibi imkanlar tanıdığını anlatan Dere, “Ancak bunların ödenmesi kasım ayına denk geldi. Şimdi ise yeniden kısıtlamalar geldi. Tam biz para kazanmaya başlamıştık, devlete olan borçlarımızı, prim ve kredilerimizi ödeyecektik ama dükkanlarımız tekrar kapandı, ya da kısıtlandı yada hiç kimse alışveriş yapmıyor ve esnaf para kazanmıyor" dedi.

ÇOK ZOR BİR DÖNEM

Örneğin restoran, lokanta gibi paket servis yapan esnafla yaptığı görüşmelere göre yüzde 80-85'e varan ciro kaybının olduğunu kaydeden Dere, servisçi, kantincilerin ise marttan bu yana sadece 15 gün açabildiğini söyledi. Dere, “Tüm bu esnafımızın borçları var, primler, işçilerin ödemeleri, servislerin kasko, sigortaları hepsi birikti. Bunları ödeme zorluğu yaşanıyor. Bu arada kredi kullandılar ve ödemeleri geldi. İnanın çok zor bir dönemden geçiyoruz" yorumunu yaptı.

MÜCBİR SEBEP TALEBİ

Borçlarla ilgili çıkan yapılandırmaya da dikkat çeken Adlıhan Dere, “Çıktı ama şu anda kapalı veya kısıtlama olan işyerlerinin bunları ödeme şansı yok. Bunların da mücbir sebebe alınıp, bu yapılandırmanın uzun bir tarihte hayata geçirilmesi, işyerleri açıldıktan sonra bunların ödenmesini gerektiriyor. Bunlarla ilgili konfederasyonumuza, Ticaret Bakanlığı ve ilgili bakanlıklara dosyalarımızı ilettik. 'Biz bu kiralarımızı, vergilerimizi, primlerimizi ödeyemiyoruz. Bizi mücbir sebebe alın, bizi yapılandırsanız da, işyerlerimiz normal açıldıktan sonra bunları ödeyelim' diye dosyalarımızı sunduk" dedi.

ESNAF DEVLET DESTEĞİ BEKLİYOR

Esnafın para kazanamadığı ve devletin destek elini uzatması gerektiğini dile getiren AESOB Başkanı, Anayasa'nın 173'üncü maddesinin 'devlet esnaf ve sanatkarını korur, kollar' dediğini belirterek, tıpkı işten çıkartılan işçilere sağlanan destek gibi esnafın kapalı olduğu dönemdeki prim borçlarının devlet tarafından ödenmesini talep ettiklerini açıkladı. Dere, "Kredilerimizi ödeyemiyoruz, takibe düşmemiz sözkonusu. SGK ve Bağ-Kur primlerini ödemedik, işyerlerimiz kapandı nereden ödeyeceğiz. Para kazanamayınca ödeme şansımız yok, primlerinde devlet tarafından karşılanmasını talep ediyoruz" diye konuştu.

PAKET SERVİS KARARI HİJYENİK DEĞİL

Restoran, lokanta gibi yeme-içme alanlarındaki oturma yasağının da yeniden ele alınması gerektiğini belirten Dere, Bilim Kurulu'nun bu konudaki kararının mantığını anlayamadığını söyledi. Adlıhan Dere, “Kamu veya özel işyerlerinde çalışanlar nerede yemek yiyecekler. Bu yemekleri paket servis yaptıklarında hangi sağlıklı ortamda yiyebiliyorlar. Bunu da tartışmak lazım. Şu anda zaten kısıtlamalar nedeniyle işçinin yüzde 75'i çıkarıldı, ızgara, fırın, ustalar kaldı, paket götürsen mesafede birçok yemeğin korunması çok zor. Zaten sosyal mesafe, hijyen şartları mevcut, ama insanlar hijyen olmayan koşullarda yemek yiyor" dedi.

KİRACILAR İÇİN ÖZEL KANUN

Belediyeler ve kamudaki kiracı esnaflardan kira alınmaması talepleri olduğunu da belirten Dere, özel mülk sahipleri için de özel bir kanunla bir uzlaşı sağlanarak kiralarda bir düzenleme yapılması gerektiğini kaydetti. Bu konuda özel bir kanun çıkartılmasını isteyen Dere, özel mülk sahiplerine de ellerini vicdanlarına koyması çağrısında bulundu. Adlıhan Dere, şunları söyledi:

“Pandeminin sorumlusu esnaf değil. Esnafımız 'Biz kurallara uyuyoruz, sosyal mesafe, maske, mesafe kurallarının tamamına harfiyen uyuyoruz. Niye cezasını biz çekiyoruz' diyor. Bir tarafta pandemi bir tarafta para, esnafımız virüsle para kazanmak arasında sıkıştı kaldı. Sorumlusu biz değiliz, cezasını da biz çekmek istemiyoruz diyor esnaf."